project.favorite.title

Under development

ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ԵՎ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀՀ կառավարության արձանագրային որոշման նախագիծ

6 - project.vote.yes
0 - project.vote.no

Նախագիծ

ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ԵՎ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հավանություն տալ hաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019 թվականի տարեկան ծրագրին և միջոցառումների ցանկին` համաձայն N 1 և N 2 հավելվածների, և դրանք, սահմանված կարգով, «Հայաստանի Հանրապետության 2019 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի կազմում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:

Հավելված N 1

ՀՀ կառավարության 2018 թ.

_______________- ի նիստի N __

արձանագրային որոշման

ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ

ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ

I ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ

Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019թ. տարեկան ծրագիրը (այսուհետ` Տարեկան ծրագիր) մշակվել է «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5.1 հոդվածին համապատասխան:
Տարեկան ծրագիրը ներառում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց ներառումն ապահովելու նպատակով տվյալ բյուջետային տարում իրականացման ենթակա միջոցառումների, ծրագրերի, գործողությունների ամբողջությունը:
Ծրագիրը կազմելիս հաշվի են առնվել ՄԱԿ-ի 2006թ. «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի /այսուհետ` Կոնվենցիա/ դրույթները, Կոնվենցիայի կատարման մասին հայաստանյան սկզբնական զեկույցի կատարման վերաբերյալ ՄԱԿ-ի հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հարցերով կոմիտեի 2017թ. մայիսի 8-ի CRPD/C/ARM/CO/1 դիտարկումները, ՀՀ կառավարության 2017 թվականի հունվարի 12-ի «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2017-2021 թվականների համալիր ծրագրին և ծրագրի իրականացումն ապահովող միջոցառումների ցանկին հավանություն տալու մասին» N 1 արձանագրային որոշումը, ինչպես նաև հանրապետական գործադիր մարմինների և Երևանի քաղաքապետարանի կողմից ներկայացված առաջարկություններ:
II ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐՆ ՈՒ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ

Ծրագրի նպատակն է`

4. Ապահովել հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանությունը և ներառումը կյանքի տարբեր ոլորտներում:

Ծրագրի խնդիրներն են`

5. հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների, սոցիալական ներառման և սոցիալական պաշտպանության հարցերին առնչվող օրենսդրության մշակումը և կատարելագործումը,

6. հաշմանդամություն ունեցող անձանց կրթության ու զբաղվածության խթանումը,

7. հաշմանդամություն ունեցող անձանց կարիքի գնահատման գործընթացում Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության ֆունկցիաների միջազգային դասակարգման սկզբունքների և մոտեցումների ներդրումը,

8. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար քաղաքաշինության, տրանսպորտի և տեղեկատվության մատչելիության ապահովումը,

9. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մարզական և մշակութային ծրագրերի մատչելիության ապահովումը,

10. հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող պետական և հասարակական կազմակերպությունների միջև համագործակցության ընդլայնումը և արդյունավետության բարձրացումը,

11. հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրների կարգավորմանն ուղղված արդի մոտեցումների, քաղաքականության վերաբերյալ հասարակության իրազեկվածության ապահովումը,

12. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար առողջապահական և սոցիալական ծառայությունների մատչելիության խթանումը,

13. հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքի կազմակերպումը։

III. ՆԵՐԿԱ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ

14. Հետևողական քայլեր են իրականացվում ՀՀ օրենսդրությունը և պետական քաղաքականությունը Կոնվենցիայի սկզբունքներին և պահանջներին համապատասխանեցնելու ուղղությամբ:

15. Վերանայվում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց կարիքի գնահատման համակարգը. աշխատանքներ են իրականացվում Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության ֆունկցիաների միջազգային դասակարգման՝ /այսուհետ` ԱՀԿ ՖՄԴ/ սկզբունքներով անձի կարիքների և կարողությունների բազմակողմանի գնահատման նոր մոդել ներդնելու ուղղությամբ:

16. Իրականացվում են հասցեական ծրագրեր` ուղղված հաշմանդամություն ունեցող անձանց վերականգնմանը, նրանց որոշակի խնդիրների լուծմանն ու սոցիալական ներառմանը: Պարբերաբար աշխատանքներ են իրականացվում հաշմանդամություն ունեցող անձի վերականգնողական անհատական ծրագրի իրականացման և հետադարձ կապի մեխանիզմների կատարելագործման ուղղությամբ:

17. Պետական նպատակային ծրագրերի շրջանակներում հաշմանդամություն ունեցող անձանց տրամադրվում են պրոթեզաօրթոպեդիկ և վերականգնողական պարագաներ:

18. Պարբերաբար նորացվում են տրամադրվող պարագաների տեխնիկական նկարագրերը, վերանայվում են նաև տրամադրման մեխանիզմները, 2018 թվականի ընթացքում պիլոտ ծրագրով լսողական սարքերը և սայլակները շահառուներին տրամադրվել են հավաստագրի միջոցով:

19. Աշխատանքներ են իրականացվում հաշմանդամություն ունեցող անձանց պետական նպատակային ծրագրերի շրջանակներում տրամադրվող բոլոր աջակցող տեխնոլոգիաները տրամադրել հավաստագրերով` հնարավորություն ընձեռելով անձին ձեռք բերել իր կարիքին առավել հարմար պարագա:

20. Պարբերաբար իրականացվում են «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հաշվառման» և «Պրոթեզաօրթոպեդիկև վերականգնողական պարագաների տրամադրման» տեղեկատվական համակարգերի արդիականացման աշխատանքներ` ապահովելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց վիճակագրական տվյալների և պրոթեզաօրթոպեդիկ և վերականգնողական պարագաների տրամադրման գործընթացի վերահսկելիությունը, ինչպես նաև բարձրացնելով տարբեր ձևաչափերով վերլուծություներ իրականացնելու հնարավորությունը:

21. 2018թ. հունիսի 30-ի դրությամբ հանրապետությունում հաշվառված է 188051 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 106701 անձ /56,7%/ աշխատանքային տարիքի են:

22. 2018թ. հունվարի 1-ի դրությամբ Զբաղվածության տարածքային կենտրոններում հաշվառված է 2983 հաշմանդամություն ունեցող անձ: Տարվա ընթացքում աշխատանքի է տեղավորվել 187 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 48-ը զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերի արդյունքում: Զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերում ընդգրկվել է 56 հաշմանդամություն ունեցող անձ:

23. Շարունակվում են աշխատանքները ներառական կրթության ընդլայնման ուղղությամբ. ՀՀ-ում ՀՀ ԿԳ նախարարի հրամանով ներառական կրթություն իրականացնելու իրավունք վերապահված 201 հանրակրթական դպրոցներում 2017-2018 ուսումնական տարում սովորել է 6225 կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխա, ինչպես նաև համընդհանուր ներառական կրթություն է իրականացվում ՀՀ Սյունիքի մարզի՝ 120 դպրոցում, Տավուշի մարզի՝ 81 դպրոցում, և Լոռու մարզի 151 դպրոցում: Նշված 3 մարզերում, գործող ժամանակացույցի համաձայն, արդեն իսկ ներդրված է համընդհանուր ներառական կրթության համակարգը։

24. Երեխաների կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքի գնահատումն իրականացվում է հանրապետական և տարածքային մանկավարժահոգեբանական կենտրոնների կողմից: Գնահատման հիմքում դրված են ԱՀԿ ՖՄԴ սկզբունքները:

25. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար ապահովվել է անվճար հիմունքներով կրթությունը միջին մասնագիտական և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում:

26. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքը և սոցիալական սպասարկումն իրականացվում է ինչպես շուրջօրյա խնամքի հաստատություններում, այնպես էլ տնային պայմաններում:

27. Կառավարության ուշադրության կենտրոնում են հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց հիմնահարցերը: Իրականացվում են աշխատանքներ հոգեկան առողջության ոլորտում համայնքահեն ծառայությունների նոր մոդելների ներդրման, այլընտրանքային ծառայությունների ստեղծման ու պահպանման, առկա ռեսուրսների ու ներուժի հզորացման, հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց խնամքի և սոցիալական ծառայությունների տրամադրմանն առնչվող իրավական հիմքերի մշակման ուղղությամբ:

28. Կարևորելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ծառայություններ տրամադրող ցերեկային կենտրոնների գործունեությունը` պետական աջակցություն է ցուցաբերվում «Փրկություն», «Առավոտ» «Հույսի կամուրջ», «Լիարժեք կյանք», «Իմ ուղին» «Արաբկիր» միացյալ մանկական բարեգործական հիմնադրամ բարեգործական և «Առաքելություն Հայաստան» հասարակական կազմակերպությաններին: Ցերեկային կենտրոններում խնամքի և սոցիալական այլ ծառայությունների մատուցումը նպաստում է ոչ միայն հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառմանը, այլև նրանց ընտանիքների անդամների զբաղվածության հարցերի կարգավորմանը: Այս հանգամանքից ելնելով է. որ կառավարությունը տարեցտարի ընդլայնում է նման կենտրոնների գործունեությունը:

29. Հանձնաժողովի նիստերի ընթացքում Երևան քաղաքի և մարզային հանձնաժողովների ներկայացուցիչների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունների մասնակցությամբ քննարկվել են հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրների վերաբերյալ բազմաթիվ հարցեր, ներկայացվել են համապատասխան առաջարկություններ դրանց կարգավորման ուղղությամբ:

30. Հասարակության իրազեկության բարձրացման նպատակով` հաշմանդամության հիմնախնդիրները պարբերաբար լուսաբանվել են հեռուստատեսությամբ` նախարարության մասնագետների և ոլորտում գործող շահագրգիռ հասարակական կազմակերպությունների կողմից:

31. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման ոլորտում ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը սերտ համագործակցում է հանրապետական գործադիր մարմինների, տարածքային ինքնակառավարման մարմինների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների հետ:

IV ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻՆ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ

32. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառմանն ու պաշտպանությանն ուղղված 2019 թվականի համար նախատեսված միջոցառումներն իրականացվելու են 12 հիմնական ուղղություններով` համաձայն N 2 հավելվածի:

33. Շարունակվելու են աշխատանքները հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրները կանոնակարգող օրենսդրությունը Կոնվենցիայի դրույթներին համապատասխանեցնելու ուղղությամբ, մասնավորապես՝

«Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքի ընդունում և համապատասխան ենթաօրենսդրական ակտերի միջոցով հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմների ներդնում,
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2017-2021թթ. համալիր ծրագրից բխող միջոցառումների իրականացում,
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց կարիքի գնահատման և ծառայությունների մատուցման նոր համակարգի ներդնում:
34. Բոլոր ոլորտներում իրականացվելու են հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության, նրանց սոցիալական ներառման և կյանքի որակի բարելավմանն ուղղված միջոցառումներ:
35. 2019թ. տարեկան ծրագրով նախատեսվող միջոցառումները ուղղված են հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանությանը, նրանց հասարակություն ներառելու համար հավասար պայմաններ և հավասար հնարավորություններ ապահովելուն, բժշկական, սոցիալական և մասնագիտական վերականգնողական գործընթացն առավելագույնս արդյունավետ կազմակերպելուն, հաշմանդամություն ունեցող երեխաների ներառական կրթության ու հաշմանդամություն ունեցող անձանց զբաղվածության խնդիրների լուծմանը:
36. Խելամիտ հարմարեցումների միջոցով ապահովվելու է հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնահարցերով զբաղվող կազմակերպությունների ներգրավվածությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց առնչվող օրենսդրությունը, քաղաքականությունները, ռազմավարություններն ու գործողությունների ծրագրերը մշակելիս:
37. Կմշակվեն մեխանիզմներ ամրապնդելու Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող ազգային հանձնաժողովի դերը` ապահովելու միջոլորտային համագործակցությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքներ պաշտպանության համար:

project.old_project_time.text

15.08.2018 - 31.08.2018
project.type.title

Decision
project.area.title

Social welfare
project.ministry.title

Ministry of Labor and Social Affairs

project.send_email.title

project.email.info

project.views.title 13857

project.print.title

project.sentences.title

31.08.2018

Նախագծի N 1 հավելվածի 11.1 կետում ավելացնել «ըստ հաշմանդամության տեսակի»

31.08.2018

Նախագծի N 1 հավելվածի 3.8 կետում փոփոխել, ապա «ժեստերի լեզվի տիրապետող լսողության խնդիրներ ունեցող անձանց ուսումնառության գործընթացի արդյունավետության բարձրացում», քանի որ պետք է հարգել մյուս լսողության խնդիրներ ունեցող անձանց կարիքներին, ովքեր չեն օգտագործում ժեստերի լեզու, ունեն խոսքի զարգացում, հետլեզվական

29.08.2018

Միջոցառում 1: վերանվանել «ՀՀ օրենքների և ենթաօրեսդրական ակտերի համապատասխանեցում ՄԱԿ-ի հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին կոնվենցիային»: Այս միջոցառման տակ խմբավորել բոլոր այն ենթամիջոցառումները, որոնք վերաբերվում են իրավական ակտերի մշակումներին, լրամշակումներին և փոփոխություններին: 1.1: Ակնկալվող արդյունքը ՀՀ Ազգային ժողովը ընդունել է «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքը և օրենքին կից ///(նշել քանակ) օրենքներում առաջարկված փոփոխությունների փաթեթը: 1.2: Ակնկալվող արդյունքը Առաջարկում եմ առավել կոնկրետ նշել իրավական ակտերը, իսկ որպես ակնկալվող արդյունք նշեր լրամշակված և ՀՀ ԱԺ-ի կամ ՀՀ կառավարության կողմից հաստատվծա իրավական ակտերի քանակը: 1.3 Առաջարկում նոր խմբագրում՝ Հաշմանդամություն ունեցող անձի կողմից իր իրավունքների իրացման համար անհրաժեշտ պայմանների և խելամիտ հարմարեցումների կարիքների գնահատման նոր համակարգի ներդրում: Ակնկալվող արդյունքը՝ Մարդու իրավունքների վրա հիմնված հաշմանդամության գնահատման նոր համակարգը ներդրված է: 1.4 ՛՛վերանայում՛՛ բառի փոխարեն առաջարկում եմ “լրամշակում և փոփոխություն” բառերը: Ակնկալվող արդյունքը՝ Առաջարկում եմ կոնվենցիայի դրույթներին ՀՀ իրավական ակտերի համապատասխանեցմանը վերաբերվող բոլոր կետերը ներառել 1.1 միջոցառման մեջ և կոնկրետ նշել այդ բոլոր իրավական ակտերի անվանումները: Նման մոտեցմամբ նաև չափելի և գնահատելի կդառնա է.է-ի ակնկալվող արդյունքը մի կողմից և մյուս կողմից միջոցառումների ծրագիը կդառնա առավել կոնկրետ և ամփոփ: 1.5: Ակնկալվող արդյունքը՝ Կոնկրետ չէ և չափելի չէ: Մտավոր ֆունկցիաների սահմանափակում ունեցող անձանց համար պարզեցված տեղեկատվություն, ներառյալ սիմվոլների օգտագործումը: Տեսողության ֆունկցիաների խանգարումներով անձանց համար հարմարեցված ընթացակարգեր և ընտրաթերթիկների մատչելի ձևաչափ: Լսողության ֆունկցիաների խանգարում ունեցող անձանց համար նախընտրական և հետընտրական տեղեկատվության հասանելիություն և մատչելիություն: Հենաշարժական ֆունկցիաների խանգարում ունեցող անձանց համար ընտրատեղեամասերի խելամիտ հարմարեցումներ՝ ներառյալ ընտրության ընթացքում կիրառվող պարագաների հարմարեցումները: 1.6 Ակնկալվող արդյունքը՝ Այս կետը վերաբերվում է ընդհանրապես հաշմանդամությանը՝ անկախ սեռի, էթնիկ պատկանելիության կամ կրոնի: Եթե կա կոնկրետ դեպք, որը հենց տեղի է ունենում էթնիկ պատկանելիության հետ կապված, ապա թերևս դա պետք է նշվի: Առաջարկում եմ կոնվենցիայի դրույթներին ՀՀ իրավական ակտերի համապատասխանեցմանը վերաբերվող բոլոր կետերը ներառել 1.1 միջոցառման մեջ և կոնկրետ նշել այդ բոլոր իրավական ակտերի անվանումները: Նման մոտեցմամբ նաև չափելի և գնահատելի կդառնա է.է-ի ակնկալվող արդյունքը մի կողմից և մյուս կողմից միջոցառումների ծրագիը կդառնա առավել կոնկրետ և ամփոփ: 1.7: Ակնկալվող արդյունքը՝ Շատ անորոշ է և ոչ չափելի: Կոնկրետ քանի՞ իրավական ակտ և կոնկրետ ի՞նչ մեխանիզմներ են ներդրվել:

project.sentences.see_more