Նախագծի 13-րդ հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետը սահմանում է, որ որպես գյուտ չեն պահպանվում համակարգիչների ալգորիթմները և ծրագրերը: Ենթադրաբար այս դրույթի նպատակն է ամրագրել համաշխարհային պրակտիկայում ընդունված այն մոտեցումը, որ համակարգչային ծրագրերը պաշտպանվում են հեղինակային իրավունքով, և per se չեն պաշտպանվում արտոնագրով: Սակայն համաշխարհային պրակտիկայում նույնպես ընդունված է, որ համակարգչային ծրագրին վերաբերող գյուտերը կարող են արտոնագրվել, եթե դրանք բավարարում են արտոնագրաունակության պահանջներին: Այս առումով խնդրահարույց է, որ Նախագծի 13-րդ հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետի առկա շարադրանքը (որին նույնական դրույթ առկա է նաև գործող օրենսդրությունում) կարող է ընկալվել ու մեկնաբանվել որպես առհասարակ համակարգիչների ալգորիթմներին և ծրագրերին վերաբերող գյուտերի արտոնագրումը բացառող:
Այս առնչությամբ առաջարկում ենք Նախագծի 13-րդ հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետը վերաշարադրել հետևյալ կերպ (կամ համարժեք այլ շարադրանքով)՝
«6. համակարգիչների ալգորիթմները և ծրագրերը, ինչը, սակայն, չպետք է խոչընդոտի իրավական պահպանություն տրամադրել համակարգիչների ալգորիթմների և/կամ ծրագրերի վերաբերող գյուտերին, պայմանով, որ այդպիսի գյուտը վերաբերում է եղանակին, որը բավարարում է սույն օրենքով սահմանված արտոնագրաունակության պահանջներին:»
Միաժամանակ առաջարկում ենք Նախագծում կամ գյուտերի հայտի ձևակերպման, ներկայացման և քննարկման մասով ընդունվող ենթաօրենսդրական ակտում սահմանել, որ այն փաստը, որ գյուտի արդյունքը ստացվում է բացառապես էլեկտրոնային հաշվողական մեքենայի ծրագիր կամ ծրագրում օգտագործվող ալգորիթմ կիրառելու միջոցով ինքնին չի նշանակում, որ այդպիսի արդյունքը չի համարվում տեխնիկական բնույթ ունեցող:
Այս առնբչությամբ առավել հստակություն ապահովելու համար նաև առաջարկում ենք սահմանել, որ եթե գյուտը վերաբերում է եղանակին, և բնութագրվում է էլեկտրոնային հաշվողական մեքենայի ծրագրի կամ այդ ծրագրում օգտագործվող ալգորիթմի վկայակոչմամբ, ապա ստացվող արդյունքը համարվում է տեխնիկական բնույթ ունեցող, եթե այն դրսևորվում է նյութական աշխարհի օբյեկտների վրա ազդեցության միջոցով (այդ թվում՝ երբ այդպիսի ազդեցությունը իրենից ներկայացնում է այն համակարգչային համակարգի գործողության բարելավում, որի վրա գործում է նման ծրագիրը): Եվ վերջապես առաջարկում ենք սահմանել, որ եթե գյուտը վերաբերում է եղանակին, և բնութագրվում է էլեկտրոնային հաշվողական մեքենայի ծրագրի կամ այդ ծրագրում օգտագործվող ալգորիթմի վկայակոչմամբ, ապա ստացվող արդյունքը համարվում է տեխնիկական բնույթ ունեցող, նաև եթե այն դրսևորվում է համակարգչային տեխնիկայի միջոցով ազդակների վրա ներգործությունների որոշակի հերթականություն կատարելու միջոցով (տես, օրինակ՝ N СИП-789/2016 գործով ՌԴ մտավոր սեփականության դատարանի 08.06.2018 թ. որոշումը):Այս վերջին առաջարկի նպատակն է հնարավորություն ստեղծել այնպիսի գյուտերի արտոնագրման համար, որոնք, օրինակ, ընկած են google.translate կամ finereader ծրագրերի հիմքում:
Արա Խզմալյան
