<<ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ>>

Առաջարկում եմ լիազոր մարմին ճանաչել կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, 254-րդ հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետը թողնել, բայց կատարել փոփոխություն, Լեզվի մասին օրենքի պահանջների խախտման համար պատասխանատվության ենթարկելու իրավասությունը հատկացնել ԿԳՄՍ նախ-ը, քանի որ այդ՝ հոդված 254-րդ, 1-ին մաս, 6-րդ կետը նույնությամբ թողնելը նշանակում է գոյություն չունեցող մարմնին վարչական իրավասություններ տալ: Լեզվի կոմիտեն ԿԳՄՍՆ-ին ենթակա մարմին է, առանց վարչական վերահսկողության լիազորությունների, իսկ եթե ՎԻՎ օրենսգրքի այս փոփոխությունների նպատակը պատասխանատվության ենթարկելու լիազորություններ ունեցող մարմինների հստակեցումն է, դրանով հրաժարվում եք որդեգրված սկզբունքից: Վերոհիշյալ հոդվածի նշված կետի պահպանումը անլուծելի թյուրիմացությունների տեղիք է տալու, քանի որ չեղած մարմնի իրավասությունները որևէ այլ մարմնի, ասենք՝ լեզվի կոմիտեի վրա դնելու պարտադրված հիմք է դառնալու, ու դրանով հանգեցնելու առանց իրավական հիմնավորման իրավահաջորդության ու լիազոր մարմին համարելու խառնաշփոթության:

Առաջարկ 1. Պետական լեզվաքաղաքականությունն իրականացնող լիազորված պետական մարմին սահմանել, որովհետև լեզվի պետական տեսչությունը 254-րդ հոդվածի 6-րդ կետի հետ հանելով այդպիսի մարմին չլինելու հիմքով, պատասխանատվության ենթարկող դաշտը զրկվում Է որոշակիությունից: 2.

Նախագիծն օրենքին համապատասխան հիմնավորված ու փաստարկված չէ 3-րդ հոդվածի և 13-րդ հոդվածով նախատեսված «Օրենսգրքի 254-րդ հոդվածի 6-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել» դրույթի մասով` հետևյալ հիմնավորմամբ. 1. Նախագծի 3-րդ հոդվածը և 13-րդ հոդվածով նախատեսված` «Օրենսգրքի 254-րդ հոդվածի 6-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել» դրույթն անմիջականորեն առնչվում են լեզվի բնագավառում իրավախախտումներին և այդ բնագավառի լիազոր մարմնին` Լեզվի կոմիտեին (որը տեսչական մարմին չէ), սակայն նախագծի հիմնավորմամբ որևէ կերպ պատճառաբանված չէ այդ բնագավառում իրավախախտումների դեպքում դատարան դիմելու իրավասությունը քաղաքացիներին ու իրավաբանական անձանց վերապահելը: 2. Նախագծի «Ակնկալվող արդյունքը» մասում նշված է. «Նախագծի ընդունման դեպքում տեսչական մարմինները հնարավորություն կստանան լիարժեքորեն իրականացնել իրենց վերապահված գործառույթները` համապատասխան ոլորտներում ձևավորելով առողջ մթնոլորտ», սակայն նշված չէ, թե Լեզվի բնագավառում իրավախախտումների դեպքում պատասխանատվության միջոց կիրառելու համար վարչական դատարան դիմելու իրավասությունը միայն քաղաքացիներին ու իրավաբանական անձանց վերապահելն ի՞նչ առնչություն ունի նախագծի ընդունման դեպքում տեսչական մարմինների` իրենց վերապահված գործառույթները լիարժեքորեն իրականացնելու հնարավորություն ստանալու կամ համապատասխան ոլորտներում առողջ մթնոլորտ ձևավորելու հետ: 3. Ըստ ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի` պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով: ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի տեսչական մարմինների աշխատանքների համակարգման գրասենյակի իրավասությունները, խնդիրներն ու նպատակները նախատեսված են «Տեսչական մար¬մինների մասին» ՀՀ օրենքով և այդ մարմնի կանոնադրությամբ. նշված իրավական ակտերը որևէ կերպ չեն առնչվում ո՛չ լեզվի բնագավառին, ո՛չ էլ` այդ բնագավառի լիազոր մարմնին` Լեզվի կոմիտեին, ուստի այդ գրասենյակի տիրույթից դուրս է Լեզվի կոմիտեի գործունեությունն ու լեզվի բնագավառի օրենսդրության կարգավորումը. Առավել ևս` այլ իրավակարգավորումների տիրույթում: Ըստ «Լեզվի մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի` Լեզվի կոմիտեն է մշակում է լեզվի բնագավառի վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության իրավական ակտերի նախագծերը, իսկ նույն հոդվածի` 2-րդ մասի 2-րդ կետի «ա» ենթակետի` Լեզվի կոմիտեն է ապահովում սույն օրենքի պահանջների կատարումը: Վերոգրյալի հաշվառմամբ նախագծի հիմնավորումը լեզվի բնագավառում առաջարկվող իրավակարգավորումների վերաբերյալ պետք է պարունակի պատշաճ վերլուծություն ու գնահատում, ինչպես նաև հիմնավորում լեզվի բնագավառի լիազոր մարմնի` Լեզվի կոմիտեի առկայության պարագայում այդ բնագավառում իրավախախտումների դեպքում (Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 189.3-189.6-րդ հոդվածներ) վարչական դատարան դիմելու իրավասությունը միայն քաղաքացիներին ու իրավաբանական անձանց վերապահելու իրավաչափության և արդյունավետության մասին: Սա արդեն երկրորդ դեպքն է, երբ Տեսչական մարմինների աշխատանքների համակարգման գրասենյակն այլ իրավակարգավորումների շրջանակում փորձում է լեզվական վերահսկողությունն ի չիք դարձնել` իրավական ակտի նախագծի հիմնավորումում որևէ բան չգրելով լեզվի մասին, սակայն նախագծի հոդվածներում նախատեսելով դրույթներ, որոնք անմիջականորեն առնչվում են Հայաստանի Հանրապետության` պետական լեզվի գործառությունը բոլոր ոլորտներում ապահովելու, ինչպես նաև քաղաքացիների ու հաստատությունների լեզվական իրավունքներին ու պարտականություններին և Լեզվի կոմիտեին: Առաջարկվող իրավակարգավորումները Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 189.3-189.6-րդ հոդվածներն ըստ էության դարձնում են չգործող: