project.favorite.title

Լրամշակվող

«Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծ

19 - project.vote.yes
82 - project.vote.no

ՆԱԽԱԳԻԾ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՕՐԵՆՔԸ

«ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ ԲՌՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ, ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ ԲՌՆՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱՐԿՎԱԾ ԱՆՁԱՆՑ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ ՀԱՄԵՐԱՇԽՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հոդված 1. Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» Հայաստանի Հանրապետության ՀՕ-320-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) վերնագրից հանել «ԵՎ ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ ՀԱՄԵՐԱՇԽՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՄԱՆ» բառերը:

Հոդված 2. Օրենքի 1-ին հոդվածի 1-ին մասից հանել «ընտանիքում բռնության ենթարկված և ընտանիքում բռնություն գործադրած անձանց հաշտեցման,» բառերը:

Հոդված 3. 3-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«1. Ընտանիքում բռնություն Է համարվում սույն օրենքով սահմանված ֆիզիկական, սեռական, հոգեբանական կամ տնտեսական բնույթի բռնի արարքը, ինչպես նաև անտեսումը, վերահսկող վարքագիծը, որը կատարվել է ընտանիքի անդամների կամ նախկին կամ ներկա զուգընկերների միջև:»:

Հոդված 4. 3-րդ հոդվածի 2-րդ մասը լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով հետևյալ բովանդակությամբ.

«6) վերահսկող վարքագիծ՝ դիտավորությամբ կատարվող գործողություններ, որոնք ուղղված են անձին ենթակայության տակ պահելուն և/կամ նրան աջակցության տարբեր աղբյուրներից (միջոցներից) մեկուսացնելուն, նրանց ռեսուրսները և միջոցները բացառապես անձնական շահի համար օգտագործելուն, վարքագծի ամենօրյա վերահսկողություն իրականացնելու միջոցով կախվածության մեջ դնելուն:»:

Հոդված 5. 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետում լրացնել նոր՝ գ ենթակետ հետևյալ բովանդակությամբ.

«գ. զուգընկեր` միևնույն անձի հետ մտերիմ (այդ թվում՝ ինտիմ) հարաբերությունների մեջ գտնվող անձ.»:

Հոդված 6. 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետը շարադրել հետևյալ նոր խմբագրությամբ.

2) աջակցության կենտրոն՝ սոցիալական ծառայություններ տրամադրող հասարակական կամ պետական ոչ առևտրային կազմակերպություն.

Հոդված 7. 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի 8-րդ կետի հանել բռնություն գործադրած անձին հոգեբանական և սոցիալական աջակցության տրամադրման, առողջության վերականգնման, բառերը:

Հոդված 8. 7-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«1. Եթե ընտանիքի մեկ անդամը մյուսի նկատմամբ կամ նախկին/ներկա զուգընկերը բռնություն է կիրառել, այդ թվում՝ երեխայի ներկայությամբ, ինչպես նաև առկա է հիմնավոր ենթադրություն բռնության կրկնման կամ շարունակման անմիջականորեն սպառնացող վտանգի մասին, ապա ընտանիքի մյուս անդամի կամ զուգընկերոջ կյանքի և առողջության ապահովման կամ երեխայի առողջության ապահովման նպատակով ոստիկանության իրավասու ծառայողն անհապաղ կայացնում է անհետաձգելի միջամտության որոշում:»:

Հոդված 9. 7-րդ հոդվածի 10-րդ մասի 3-րդ նախադասությունը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«Անհետաձգելի միջամտության որոշումը նույն անձի կողմից վերացվում է մինչև դրա ժամկետի լրանալը դատարանի կողմից պաշտպանական որոշում կայացվելու դեպքում:»:

Հոդված 10. 7-րդ հոդվածի 13-րդ մասը ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 11. 8-րդ հոդվածի՝

5-րդ մասի 8-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

8) սույն օրենքի 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի 8-րդ կետով նախատեսված դեպքում բռնություն գործադրած անձը պարտավոր է անցնել ռեաբիլիտացիա /վերականգնում/:,

10-րդ մասը ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 12. 10-րդ հոդվածը ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 13. 11-րդ 1-ին մասի՝

2-րդ նախադասությունը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

Կանխարգելիչ հաշվառման վերցված անձի վերահոսկողությունն իրականացնում է ոստիկանության իրավասու ծառայողը՝ ոստիկանության պետի հրամանով սահմանած կարգով:

3-րդ մասը շարադրել հետևյալ շմբագրությամբ.

3. Ոստիկանության իրավասու ծառայողը կանխարգելիչ հաշվառման շրջանակում պարբերաբար, բայց ոչ ուշ քան ամիսը մեկ անգամ հանդիպում է ունենում հաշվառման վերցված և ընտանեկան բռնություն գործադրած անձի հետ և բացատրական աշխատանքներ իրականացնում:

Հոդված 14. 12-րդ հոդվածի 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

2.Ընտանեկան բռնություն գործադրած անչափահաս անձը, եթե նրա արարքում բացակայում են հանցակազմի հատկանիշներ, ուղղորդվում է ոստիկանության կողմից անչափահասների հանցավորության կանխարգելման բնագավառում վերականգնողական ծրագրերի իրականացման ծառայություն: Ծառայության գործառույթները և ուղղորդման կարգը սահմանում է ոստիկանությունը՝ ՀՀ կառավարության որոշմամբ:

Հոդված 15. 13-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետևյալ նոր խմբագրությամբ.

1. Ընտանեկան բռնության կանխարգելումը և ընտանեկան բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանությունն իրենց գործառույթների շրջանակներում իրականացնում են`

1) սոցիալական պաշտպսնության ոլորտում՝ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը (այսուհետ` Լիազոր մարմին).

2) բնակչության անվտանգության պաշտպանության ոլորտում՝ Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանությունը.

3) կրթության ոլորտում՝ ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը

4) առողջապահության ոլորտում՝ ՀՀ առողջապահության նախարարությունը

Ինչպես նաև՝

5) խնամակալության և հոգաբարձության մարմինները.

6) աջակցության կենտրոնները,

7) ապաստարանները,

8) անչափահասների հանցավորության կանխարգելման բնագավառում վերականգնողական ծրագրերի իրականացման ծառայությունները,

9) բռնութուն գործադրած անձնաց ռեաբիլիտացիոն կենտրոնները:

Հոդված 16. 14-րդ հոդվածի 1-ին մասի՝

1.5-րդ կետը շարադրել հետևալ խմբագրությամբ.

5) կնքում է ոչ առևտրային իրավաբանական անձանց հետ ապաստարանի ֆինանսավորման պայմանագիր՝ կառավարության սահմանած պայմանագրի օրինակելի ձևի հիման վրա, վերահսկողություն է իրականացնում իր կողմից մասնակի կամ ամբողջապես ֆինանսավորվող ապաստարանների գործունեության նկատմամբ, այդ թվում՝ ֆինանսական միջոցների օգտագործման մասով.

9-րդ, 10-րդ, 11-րդ կետերը ուժը կորցրած ճանաչել.
ավելացնել նոր՝ 12-րդ կետ հետևյալ բավանդակությամբ.

12) համակարգում է բռնության ենթարկված անձանց ուղղորդման գործընթացը:

Աջակցության նպատակով բռնության ենթարկված անձանց ուղղորդման ընթացակարգը հաստատվում է ՀՀ կառավարության որոշմամբ::

Հոդված 17. 15-րդ հոդվածի 1-ին մասի՝

2-րդ կետից հանել ինչպես նաև բառերը, իսկ նրանց հետ բառերից հետո լրացնել , հանցավորության կանխարգելման բնագավառում վերականգնողական ծրագրերի շրջանակում կազմակերպում է բռնություն գործադրած անչափահասների վերակակնգնումը բառերը:

2.. 3-րդ կետում նախադասության 2-րդ մասը՝ ուղղորդում է բառերից հետո, շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ ՝ սույն օրենքի 8-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 8-րդ կետով նախատեսված դեպքերում բռնություն գործադրած և վերականգնման կարիք ունեղցող անձնաց ռեաբիլիտացիոն կենտրոն,

Հոդված 17. 20-րդ հոդվածի՝

1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

1. Ապաստարանը ոչ առևտրային կազմակերպություն է, որը հիմնադրվում է Լիազոր մարմնի, կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի, կամ իրավաբանական անձանց կողմից:,

2.5-րդ մասը շարադրել հետևյալ նոր խմբագրությամբ.

5.Անձին, իր համաձայնությամբ, ապաստարան կարող են ուղղորդել՝

1) Լիազոր մարմինը՝ այլ մարմիններից և կազմակերպություններից ստացած տեղեկության հիման վրա.

2) ոստիկանությունը՝ բռնության ենթարկված անձի կյանքին և առողջությանն սպառնացող վտանգի դեպքում.

3) աջակցության կենտրոնը՝ տարածքային մարմնի եզրակացության հիման վրա:

Անձին ապաստարան ուղղորդելու որոշումը պետք է լինի պատճառաբանված:

Հոդված 18. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

project.download.as_word project.download.as_pdf

project.old_project_time.text

17.10.2019 - 01.11.2019
project.type.title

Օրենք
project.area.title

Սոցիալական ապահովություն
project.ministry.title

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարութուն

project.send_email.title

project.email.info

project.views.title 24381

project.print.title

project.sentences.title

01.11.2019

Ընտանեկան բռնությունն ինքնին կանանց նկատմամբ գենդերային խտրականության դրսեւորման ձեւ է. «Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձեւերի վերացման մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի հիման վրա ստեղծված կոմիտեն իր №19 կանանց նկատմամբ բռնության վերաբերյալ ընդհանուր բնույթի առաջարկով (տես http://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/recommendations/recomm.htm) արձանագրել է, որ գենդերային բռնությունը անհամաչափ ազդեցություն ունի կանանց վրա, ուստի դրա դեմ պայքարելիս պետք է հստակորեն հաշվի առնել գենդերային առանձնահատկությունները: Այս մոտեցումը արտահայտել է նաեւ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը մի շարք նախադեպային գործերով (տես http://hudoc.echr.coe.int/app/conversion/pdf/?library=ECHR&id=001-92945&filename=001-92945.pdf)։ Իր հերթին «Կանանց նկատմամբ բռնության եւ ընտանեկան բռնության կանխարգելման եւ դրա դեմ պայքարի մասին» Եվրոպայի խորհրդի կոնվենցիան նույնպես սահմանում է, որ պետությունները պետք է ձեռնարկեն օրենսդրական եւ այլ բնույթի անհրաժեշտ բոլոր միջոցները` յուրաքանչյուր անձի, հատկապես` կանանց, բռնությունից զերծ մասնավոր եւ հանրային կյանքով ապրելու իրավունքը ապահովելու եւ պաշտպանելու ուղղությամբ։ Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ առաջարկում ենք Օրենքի 2-րդ՝ «Ընտանիքում բռնության կանխարգելման եւ ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության սկզբունքները» վերտառությամբ հոդվածը համալրել հետեւյալ բովանդակությամբ 2-րդ եւ 3-րդ մասերով. «2. Ընտանեկան բռնության կանխարգելման եւ դրա դեմ պայքարի մասին օրենսդրությունը հիմնված է օրինականության, հավասարության եւ խտրականության բացառման, տուժողակենտրոն մոտեցման (ընտանեկան բռնության ենթարկված անձանց շահերի պաշտպանության առաջնայնության), գենդերային զգայունության սկզբունքների հիման վրա: Գենդերային զգայունության չափորոշիչները սահմանված են «Կանանց եւ տղամարդկանց հավասար իրավունքների եւ հավասար հնարավորությունների ապահովման մասին» ՀՀ օրենքով: 3. Գենդերային հիմքով բռնությունից կանանց պաշտպանելուն եւ այն կանխելուն ուղղված այնպիսի հատուկ միջոցների ընդունումը, որոնք չեն վերաբերում տղամարդկանց, չի հանդիսանում խտրականության դրսեւորման ձեւ:»։

01.11.2019

Օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով ամրագրված «ընտանիքում ավանդական արժեքների ամրապնդումը» որպես ընտանիքում բռնության կանխարգելման եւ ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության սկզբունք հակասում է իրավական որոշակիության սկզբունքին, քանի որ «ավանդական արժեքներ» հասկացության սահմանումը ՀՀ իրավական որեւէ փաստաթղթում առկա չէ: «Ավանդական արժեք» եզրույթն իրավական կատեգորիա չէ, ուստի իրավակիրառ գործունեության մեջ անհնար է մասնավորեցնել այդ եզրույթի բովանդակության շրջանակը, քանի որ այն ուղղակիորեն կապված է սուբյեկտիվ ընկալման հետ եւ յուրաքանչյուր դեպքով՝ կախված իրավահարաբերության սուբյեկտների անձնական հատկանիշներից, իրավագիտակցության մակարդակից, կրթվածության աստիճանից եւ այլ հանգամանքներից, ավանդական արժեքների շրջանակն ու բովանդակությունը միանգամայն տարբեր կերպ է մեկնաբանվում, ինչը գործնականում հանգեցնում է իրավական որոշակիության սկզբունքի խախտման եւ մարդու մի շարք հիմնարար իրավունքների ոտնահարման: Այն նաեւ հակասում է մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային սկզբունքներին եւ «Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձեւերի վերացման մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի ա) կետով ՀՀ ստանձնած միջազգային պարտավորություններին: Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ առաջարկում ենք սույն Նախագծի շրջանակներում կարգավորել նաեւ այդ հարցը։

01.11.2019

Նախագծի 3-րդ հոդվածով նախատեսվում է Օրենքի 3-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ բովանդակությամբ. «Ընտանիքում բռնություն Է համարվում սույն օրենքով սահմանված ֆիզիկական, սեռական, հոգեբանական կամ տնտեսական բնույթի բռնի արարքը, ինչպես նաեւ անտեսումը, վերահսկող վարքագիծը, որը կատարվել է ընտանիքի անդամների կամ նախկին կամ ներկա զուգընկերների միջեւ:»: Առաջարկում ենք Նախագծում տեղ գտած սահմանմանն ավելացնել հետեւյալ արտահայտությունը՝ այն առավելապես միջազգայնորեն ընդունված սահմանմանը համապատասխանեցնելու նպատակով. «, անկախ նրանից՝ արդյոք բռնարարը բնակվում է կամ բնակվել է բռնության ենթարկված անձի հետ նույն բնակարանում, թե՝ ոչ։»:

project.sentences.see_more